Economische overwegingen
Naast technische criteria spelen ook economische overwegingen een rol. Als toepassing van een synthetisch aminozuur in een voer meer kost dan het in termen van verbeterde groei of voederconversie oplevert, zal toevoeging van zo’n synthetisch aminozuur geen voordeel opleveren voor de varkenshouder. Voor de praktijk is het van belang om het aminozurenprofiel van een varkensvoer zodanig te formuleren dat het bij een (variabele) grondstofsamenstelling de beste resultaten oplevert bij een (heterogene) dierpopulatie. Voor de formulering van laageiwit-voeders en/of voeders zonder sojaschroot is kennis over aminozurenbehoeften, inzicht in aminozurenbeschikbaarheid in grondstoffen en beschikbaarheid van vrije (synthetische) aminozuren essentieel.
Selenium
Orffa ontwikkelt tegenwoordig ook zelf diervoederadditieven, vertelt Marc Rovers van Orffa. Deze producten worden vermarkt onder de merknaam Excential. Een recent voorbeeld is Excential Selenium4000, een nieuwe generatie organisch selenium (Se) voor diervoeding. De Se-beschikbaarheid uit Excential Selenium4000 is hoger dan van Se-gist.
Selenium speelt in het dier een belangrijke rol bij de preventie van oxidatieve stress en bij de immuunfunctie. De voergrondstoffen bevatten 0,10-0,15 Se, vooral in de vorm van L-selenomethionine. Selenium wordt daarnaast aan voeders toegevoegd in de vorm van het anorganische natriumseleniet (Na2SeO3) of een organische Se-bron (Se-gist of L-selenomethionine).
Selenomethionine is methionine waarbij het S-atoom is vervangen door Se. Se-methionine wordt in het lichaam niet onderscheiden van ‘gewoon’ methionine en kan dus direct worden ingebouwd in lichaamseiwit, waar het functioneert als Se-reserve. Alle andere Se-bronnen (organisch of anorganisch) worden in het lichaam gereduceerd tot waterstofselenide (H2Se), waarna ze kunnen worden gebruikt voor de synthese van seleno-eiwitten, of worden uitgescheiden. “Se-methionine heeft dus een belangrijk voordeel ten opzichte van andere seleniumverbindingen”, legt Rovers uit. “Het is het enige effectieve organische selenium.”
Seleniumgist bevat volgens EU-wetgeving ten minste 63 procent L-selenomethionine, maar in de praktijk is het gehalte vaak lager. Gisteiwit is voor 70-80 procent verteerbaar, zodat seleniumgist eigenlijk maar 50 procent effectief verteerbaar organisch selenium ten opzichte van totaal Se bevat, rekent Rovers voor. In Excential Selenium4000 heeft alle selenium de vorm van L-selenomethionine en is dus effectief verteerbaar. Onderzoek met vleesvarkens, zeugen en biggen, leghennen en melkvee hebben de effectiviteit van Excential Selenium4000 aangetoond.
Calsporin
Noriko Nakamura van Calpis Co besprak de werking van probiotica bij gespeende biggen. In een gezonde darm is sprake van kolonisatieresistentie; gunstige bacteriën, zoals lactobacillen verhinderen de aanhechting van schadelijke bacteriën aan de darmwand. Lactobacillen produceren melkzuur en kortketenige vetzuren, waardoor de pH in de darm laag blijft. De kortketenige vetzuren worden geabsorbeerd, bevorderen de integriteit van het darmepitheel en dienen als energiebron voor de gastheer. Bij een verstoring van deze bescherming krijgen schadelijke bacteriën de kans om aan te vallen. In dat geval leidt de afbraak van mucuseiwit tot de vorming van ammonia, amines en indol, waardoor de epitheellaag beschadigd raakt en pathogene bacteriën de darmwand passeren en zorgen voor ontstekingsreacties. Chronische stress kan een oorzaak zijn van verstoring van de barrièrefunctie van de darm. In de eerste twee weken na spenen zijn er dan ook duidelijke effecten zichtbaar op de samenstelling van de darmmicrobiota: een afname van de lactobacillen en een toename van de E. coli-bacteriën in de darm.
